Bu Sayfada Bulabilecekleriniz
Borsa yatırımcılarının bilmesi gereken çok sayıda terim var. Bunlardan bir tanesi ve en ilginç olanlarından biri de keriz silkelemesi kavramı. Hisse senedi yatırımcıları tarafından bilinmesi ve algılanması oldukça önemli. Çünkü yatırım yaparken, bu tür durumlarda neler yapabileceğiniz hakkında bilginiz olması çok önemli. Aksi takdirde keriz silkelemesi kavramında figüranlar arasında yer almanız olası. Şimdi borsada keriz silkeleme nedir, nasıl ve neden yapılır bu soruların cevaplarını arayalım bakalım.
BORSA NEDİR?
Borsa yada diğer adıyla sermaye piyasasının değişimi de olarak bilinen borsa belirli bir değeri olan gayri menkul, döviz, altın ve vadeli işlemlerin halka açık bir şekilde satılması ve/ veya alınması gibi işlemlerin yapıldığı piyasadır.
Sermaye piyasası, üretilen faaliyetleri destekleyen bir yatırım mekanizmasını oluşturmaktadır, borsa ise bu faaliyetlerin güvenli bir ortamda yapıldığı ortamdır. İnsanlar güvenli olan bu ortamda düzenli olarak her zaman değişken fiyatlar çerçevesinde alışverişlerini yaparlar ( kimisi satar kimisi ise alır). Borsa piyasası hem işlek olmasından dolayı hem de güvenli olmasından dolayı günümüzde oldukça popüler.
Günümüzde kullanılan bu borsa piyasası ilk olarak 1409 yılında Belçika (Brugge’ de) kurumsallaşmıştır, kısa sürede gelişen bölgelerde de kullanılmaya başlandı. Borsada belgelenen ilk ilflas ise 1636 yılında Hollanda’da gerçekleşmiştir, borsa iflaslarında zengini orta halli çoğu insan zarar etmiş olacaktır, bu yüzden iflas etmenlerde bazı insanlar hariç diğer insanlar zarar etmiş olarak borsa kerizi olurlar, kâr eden kişiler de çok büyük ölçüde keriz silkeleme yapmış olur.
Keriz nedir: keriz kelimesi dilimize Farsçadan geçmiş bir sözcüktür, TDK’ ye göre keriz kelimesinin anlamı şu şekildedir;
- Kumar ( keriz yapılma işlemi bir bakıma kumar oluyor)
- Kolayca kandırılan kimse, aptal, ahmak
- Eglenti ( hoş olmayan yoldan eğlenilen kişi)
Buna göre keriz olan kişiler diğer insanların ( kâr eden kişi) ticaret ( borsa) amaçlı hoş olmayan yoldan eğlenilen kişilerdir.
Borsada keriz silkeleme nedir ve nasıl yapılır?
Bir piyasa terimidir, bu işlerde büyük isimler ( kişiler) bazı nüfuzlarını ( ekonomik güç) kullanmasıyla piyasaların artmasına neden olurlar ve daha sonra acemi kişileri kandırarak satın almasını sağlarlar,daha sonra sosyal medyada o piyasa fiyatları ile ilgili olumsuz yönden yalanlar söylerler ve acemi kişileri kandırarak satın aldıkları işlemleri satmalarını sağlayarak kar satmalarına denir.
Borsa piyasasının ve kripto para borsasında acemi sayılan ( ya ilk defa borsada işlem yapan yada bu konuda acemi olan) kişilerin en çok korktukları şey ise manipülasyondur. Borsada işlem gören bazı hisselerin yükselirken olumsuz yönden yayılan bir haber yüzünden acemi yatırımcıların ellerindeki hisseleri ucuz fiyat üzerinden satması sonucunda birçok kişi bu yolla kandırıldı, bu olaylardan sonra kandırılan kişilere keriz, yapılan bu kandırmaya ise keriz silkeleme denmeye başlandı.
Bir manipülasyon işlemi sonunda kaydeden ( kurban) yatırımcıların parasal yönden kaybeden kişiye borsa piyasasında keriz, kazanan kişilerin yaptıklarına ise keriz silkeleme denmeye başlandı. Manipülasyonlar önceden belirlenmiş (planlanmış) işlemlerin borsada yapılan işlemleri yükselecek veya azalacak şekilde sosyal algılar oluşturarak acemi insanların zarar etmesine neden olur yalan haber çıkartan kişilerin de kâr etmesine sebep olur. Manipülasyonlar diğer ülkelerin borsalarında olduğu gibi Türkiye’de de yasaktır, manipülasyonların cezası hem hapis cezası hem de para cezaları vardır. Manipülasyonlara inanarak daha fazla para kazanmak isteyen kişilerin kandırılıp keriz lakabı ile borsa piyasasından zararla ayrılırlar.
Borsada Keriz Silkeleme nasıl yapılıyor?
Bir yatırımcının elinde bulunan hisseleri satmak isterken bu işlemden çok para kazanmak isterse yasadışı yollardan yaptığı asılsız haberler ile hisse fiyatlarının artmasına neden olur ve bu sayede hisselerini yüksek fiyatlardan satabilir, bir süre sonra haberin asılsız olduğu ortaya çıktığı zaman piyasa fiyatları eski haline geri döner bu durumda da hisseleri satın alan kişi bu işten zararlı olarak çıkar ve borsa kerizi konumuna düşmüş olur. Hoş bir kavram olmayan borsa kerizi kavramı aldanıp yüksek fiyattan yatırım yapan kişiler için kullanılır. Bu yatırımcılar da sahte haberlerin gerçekleşip çok para kazanmak amacıyla hisse senedini alırlar. Ancak umdukları gibi olmayınca bir keriz silkeleme operasyonu olduğunu anlarlar.
Özet olarak söylemek gerekirse manipülasyon işlemine birçok kişi tarafından katılım olur, bu işlem sonunda tek kaybeden kişiye ise keriz ( yatırımcı) denir, bu olaya ise keriz silkeleme nedir.
Manipülasyon işlemi birden fazla kişinin katılımıyla gerçekleşen bir olaydır. Bu kişiler kerizi kandıran kişi( parasal yönden kazanç sağlayan kişi) ,borsa temsilcileri, fon sağlayan sermayederler ve kerizin kendisidir. Yani özetle bu işlemde sadece bir kişi zarar eder. Keriz olan kişi borsada zarar etmiş bir şekilde hayatına devam eder, kerizi kandıran ve kâr eden kişinin yaptığı bu işleme keriz silkeleme denir.
Neden Keriz Durumuna Düşülür?
Kimse kendisine keriz denmesinden hoşnut olmaz elbette. Ancak bazı durumlarda yatırımcılar bu tür keriz silkelemesi olaylarının başrolünde veya figüranları arasında yer alabilmekteler.
Keriz olan kişiler borsada işlem yaparken hem acele ( hızlı) kararlar hem de duyduğu, okuduğu haberlerin doğruluğundan emin olmadan tuzağa düşerler ve bir süre de olsa kâr etmeyi düşünürler, zarar ettiklerinde ise bu durum çevresini olumsuz yönden etkiler( ailevi sorunlar, iş hayatında sorunlar, psikolojik ve ruhsal yönden zararlar oluşabilir).
Özetle keriz silkeleme yapmak için öncelikle kandırılan kişiye, aracı kişilere ve kandıracak kişiye ( kâr eden kişi) ihtiyaç vardır, kâr elde eden kişi, elinde hisseleri satmak istiyorsa sosyal medyaya ünlü şahsiyetler ile ilgili haberler yapar, bu habere inanarak hisseleri zararına satın alan kişi zarar ettiğini anladığı vakit iş işten geçmiş olacaktır ve bu işlemden keriz lakabı takılır. Keriz silkeleme işlemi yapmak için manipülasyonlar kullanılması gerekir, manipülasyonlar ise yasal olmadığı için bu işler gizli bir şekilde yapılır ve açık bir şekilde bu şekilde borsadan para kazandığını kimseye söylememelidir aksi takdirde hakkında yasal işleme ( hapis ve/ veya para cezası) maruz kalır, keriz olan kişi de kaybettiği parayı büyük ihtimalle ( yüksek ihtimalle) geri alamaz.
Bir yanıt bırakın